Małopolska Uczelnia Państwowa
im. rtm. Witolda Pileckiego
w Oświęcimiu

Jeden z największych bohaterów II wojny światowej – Witold Pilecki, bohater walki o wolność i niepodległość. Działał w wielu formacjach dążących do oswobodzenia kraju spod jarzma okupantów.
9 listopada 1939 r. została utworzona wojskowa organizacja konspiracyjna Tajna Armia Polska (TAP)
na czele z komendantem mjr Janem Włodarkiewiczem oraz ppor. Witoldem Pileckim, który objął stanowisko inspektora pionu organizacyjnego i szefa sztabu.
W związku z osadzaniem coraz większej liczy osób w założonym przez Niemców obozie koncentracyjnym Auschwitz, oraz aresztowaniami wśród żołnierzy TAP, Tajna Amia Polska podjęła decyzję o przeprowadzeniu działań wywiadowczych na terenie obozu.
Do wypełnienia tej misji na ochotnika zgłosił się ppor. Witold Pilecki, który 19 września 1940 r. pozwolił się aresztować podczas łapanki jako Tomasz Serafiński.
Do Auschwitz dotarł w nocy z 21 na 22 września 1940 r. tzw. Drugim transportem warszawskim. Otrzymał numer obozowy 4859.
Pierwszą wiadomość z Auschwitz z opisem warunków panujących w obozie Pilecki przesłał do Warszawy już
w październiku 1940 r. Widząc ,że trafił do piekła na ziemi, zaczął organizować obozowy ruch oporu Związek Organizacji Wojskowej (ZOW), któremu postawił cele : „podtrzymanie na duchu kolegów przez dostarczanie i rozpowszechnianie wiadomości z zewnątrz, organizowanie w miarę możliwości dożywiania i rozdzielania odzieży wśród więźniów, przekazywanie wiadomości na zewnątrz oraz – jako uwieńczenie wszystkiego – przygotowanie oddziałów własnych do opanowania obozu, gdy nadejdzie nakaz chwili
w postaci rozkazu zrzucenia tu broni lub siły żywej (desantu)”.
Związek Organizacji Wojskowej, niemal w całości, tworzyli aresztowani i zesłani do Auschwitz żołnierze TAP. Jesienią 1940 r. powstała pierwsza tzw. piątka.  ZOW sukcesywnie zwiększał swoje struktury we wszystkich komendach obozów Auschwitz i Auschwitz II Birkenau , gdzie od kwietnia 1942 r. dowodził płk. Jan Karcz.
1 listopada 1941 r. Witold Pilecki został awansowany na porucznika przez komendanta głównego
Armii Krajowej –  gen. Stefana Roweckiego,w dowód uznania za działalność prowadzoną
w Auschwitz.
W połowie 1942 r. Związek Organizacji Wojskowej liczył ok. 600 więźniów. Wiosną 1943 r. obozowe Gestapo rozpoczęło aresztowania wśród konspiratorów. Por. Witold Pilecki zagrożony aresztowaniem, zbiegł z obozu
w nocy z 26 na 27 kwietnia 1942 r. wspólnie z Janem Radziejem i Edwardem Ciesielskim. Uciekli we trzech podczas nocnej zmiany z oświęcimskiej piekarni, która znajdowała się poza drutami obozu.
Głównym celem brawurowej ucieczki Pileckiego był zamiar złożenia osobistego meldunku
o sytuacji w obozie w Komendzie Głównej AK oraz uzyskanie zgody przełożonych na przygotowanie akcji zbrojnej, mającej doprowadzić do uwolnienia więźniów.
Misja w Auschwitz nie oznaczała końca działalności bohaterskiego żołnierza. Witold Pilecki walczył później
w Powstaniu Warszawskim, dostał się do niemieckiego oflagu, a po zakończeniu wojny, najpierw otrzymał przydział do 2. Korpusu Polskiego, a następnie brał udział w formułowaniu antykomunistycznego podziemia
w ramach organizacji „NIE”.
Witold Pilecki został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa w maju 1947 roku.
Po okrutnym śledztwie, w czasie którego był torturowany, postawiono go przed sądem wojskowym, który 15 marca 1948 roku wydał wyrok śmierci. Karę wykonano 25 maja 1948 roku poprzez strzał w potylicę.